"Hou hem heel" ( welzijn in training) (Opleiding)

Door Astrid Hoppenbrouwers en Suzanna van Wieringen

Deze bijscholing wordt georganiseerd door Horse In Hands Voor vragen kunt u direct contact opnemen met de organisator.
Voor deze bijscholing worden 35 theoriepunten toegekend aan KNHS instructeur licentiehouders op de overige kwalificatie.


Programma:
“Hou Hem Heel” (welzijn in training)

Een cursusprogramma van vijf modules (lesweekenden) dat gericht is op gezond houden van paarden, door het verwerven van specifieke kennis en vaardigheden met betrekking tot de rijkunst en de paardenhouderij. Tijdens de weekenden staan achtereenvolgens de volgende thema’s centraal:
- Module 1: Hoofd, nek, hals
- Module 2: Rug en bekken
- Module 3: Benen
- Module 4: Huisvesting en voeding
- Module 5: Harnachement

Datum:
Module 1: 28/29 mei 2022 en 2/3 september 2022
Module 2: 18/19 juni 2022 en 8/9 oktober 2022
Module 3: 27/28 augustus 2022 en 29/30 oktober 2022
Module 4: 17/18 september 2022 en 26/27 november 2022
Module 5: 22/23 oktober 2022 en 17/18 december 2022

Eén of twee terugkomdag(en) voor module 1,2 en 3; af te stemmen met de groep deelnemers. De terugkomdagen zijn lesdagen waarbij deelnemers die tijdens het lesweekend geen paard kunnen meenemen of die liever niet voor publiek rijden, instructie krijgen van Astrid. De deelnemende instructeurs krijgen hierbij de mogelijkheid een facultatieve opdracht uit te voeren (zie inhoud).

Tijd:
Inloop 09.30 uur
Cursusprogramma: 10.00 uur tot 17.00 uur
Lunchpauze: 12.30 uur tot 13.15 uur

Docenten:
Astrid Hoppenbrouwers voor module 1 t/m 5
Suzanna van Wieringen module 5

Toelichting docenten:
Astrid Hoppenbrouwers is gediplomeerd instructeur (ORUN Freestyle en TAKT), revalidatietrainer en eigenaar van revalidatiekliniek Horses in Hands, gedragsspecialist voor paarden, bitfitter, adviseur voeding en supplementen, sportmasseur, osteopaat, makelaar en taxateur voor paarden. Zij is dagelijks werkzaam als instructeur, revalidatietrainer en behandelaar en instrueert, adviseert en begeleidt zo’n 25 combinaties per week.
Ook is zij opgeleid als eerstegraads docent en heeft ruime ervaring in het lesgeven in het voortgezet onderwijs: het lesprogramma is opgezet volgens een doordachte didactiek
Suzanna van Wieringen: MSFC zadelfitter; tijdens module 5 geeft zij de onderdelen die betrekking hebben op de ligging van het zadel.

Maximum aantal deelnemers: 10
Het doel is om deelnemers op een intensieve manier bij te scholen, en individueel te kunnen ondersteunen in het leerproces: het doel is dat deelnemers naar huis gaan met kennis, inzichten én vaardigheden die ze voorafgaand aan de cursus niet hadden. Daarom is het aantal deelnemers per cursus beperkt.

Wijze van opgeven:
Via de website en social media: digitaal aanmeldformulier. Deze komt ca. 20 april online.

Sluitingsdatum:
cursus 1: 20 mei 2022
cursus 2: 22 augustus 2022

Deelnemerskosten: € 247,00 per module, inclusief lunch, koffie, thee, frisdrank en versnaperingen
Inhoud
Hou Hem Heel
Welzijn in Training

Om sport-gerelateerde blessures te voorkomen, is het essentieel dat het paard in balans gaat. Verticale balans, impuls, stelling en buiging zijn de technische voorwaarden om balans te bereiken. In deze cursus leert de deelnemer de anatomie en de biomechanica van de structuren in het paardenlichaam die betrokken zijn als we deze technieken (correct) toepassen. Men leert welke spiergroepen worden aangespannen wanneer er sprake is van balans, en welke spiergroepen worden aangespannen als er géén sprake is van balans en hoe dat kan leiden tot blessures. Men leert zien wat de kenmerken zijn van een paard dat in balans gaat en van een paard dat uit balans gaat. Men leert voelen hoe je de hulpen met een gepaste dosering en timing laat aankomen op de betrokken structuren in het paardenlichaam. Zo leert de deelnemer om hulpen bewust en adequaat toe te passen: effectieve hulpen. Deze cursus geeft kortom inzicht in het effect van dressuur op het functioneren en de ontwikkeling van het paardenlichaam. Ook geeft het inzicht in de risico’s van de belasting van het paardenlichaam wanneer de bovengenoemde voorwaarden (verticale balans, impuls, stelling en buiging) niet aanwezig zijn of op een niet effectieve manier worden nagestreefd.
Omdat ook huisvesting, voeding en harnachement van invloed zijn op de biomechanica van het paard, worden deze onderwerpen eveneens behandeld in deze cursus.
Er zijn vijf weekenden met de volgende thema’s:
- Hoofd, nek, hals
- Rug en bekken
- Benen
- Huisvesting van voeding
- Harnachement
Tijdens elk lesweekend staan de vier leerprincipes*) van de ruiter centraal:
- Denken: 5 uur theorie per module. Anatomie en biomechanica
- Voelen: 1 uur palpatie per module
- Zien: 1 uur inspectie en bewegingsanalyse
- Doen: rijden met instructie, m.u.v. de vierde module
*) de leerprincipes van het paard komen in een aparte leergang uitgebreid aan de orde, maar worden tijdens deze modules wel kort behandeld tijdens het rijden.
Elk weekend bestaat uit vier dagdelen waarin steeds een van deze principes centraal staat:
Denken: de theorie
Anatomie en biomechanica

- Tijdens de theorie komt allereerst de anatomie aan bod op een manier die begrijpelijk is voor iedereen (je hoeft niet medisch onderlegd te zijn): aan de hand van anatomische modellen (skelet en beeldmateriaal) wordt kennisgemaakt met de benige structuren (wervelkolom en ledematen), met de pezen en aanhechtingen en de functionele spierketens die de samenhang in het paardenlichaam verklaren. De leerling doet kennis op van de bouw van het paardenlichaam. (N.B. Tijdens module 4 staat het maagdarmstelsel centraal.)
- Vervolgens besteden we aandacht aan biomechanica: hoe functioneren de anatomische structuren die we bestudeert hebben: bewegingsrichtingen en bewegingsmogelijkheden en ~beperkingen van verschillende structuren en segmenten. De deelnemer verwerft hier inzicht in de verschillende lichaamsfuncties van het paard waar we tijdens het rijden op inwerken.
- Daarna wordt de rijtechniek behandeld: hoe werken de hulpen in op de biomechanica van het paard: welke invloed heeft de handpositie, de inwerking van de kuit en de inwerking van de zit op de lichaamsfuncties van het paard? Wat gebeurt er dan in het lichaam van het paard? Hoe doseer je de hulpen om een gewenste reactie van het paard te ontvangen? Hier leert de ruiter te begrijpen wat effectieve hulpen zijn en hoe je die aanbiedt.
- Tot slot besteden we aandacht aan trainingsvormen voor het paard: welke dressuuroefeningen trainen welke spiergroepen? Hoe maak je een doordacht plan om zowel balans als bewegingskwaliteit te trainen? Zo leren deelnemers trainen volgens een weldoordacht plan en variatie aan te brengen in het dressuurmatig trainen: niet alleen maar proefgericht rijden, maar trainen vanuit de gedachte om het paardenlichaam sterker en soepeler te maken op een manier die past bij het paardenlichaam en die uiteindelijk zorgt voor een betere prestatie omdat het paard fysiek beter is voorbereid op die prestatie.
Zien: inspectie en analyse
- Tijdens de eerste dag na de lunch staat het zien op het programma: aan de hand van inspectie en bewegingsanalyse gaan we met de verworven kennis kijken naar paarden en beoordelen wat we allemaal zien: conformatie, ontwikkeling, bewegingskwaliteit. De deelnemer leert kenmerken te signaleren die informatie geven over de mate van trainbaarheid van het paard en over welke aandachtspunten er zijn voor de training. Met behulp van de eerder behandelde theorie, leert de deelnemer te begrijpen wat de oorzaak kan zijn van eventuele problemen onder het zadel: op één teugel sterk zijn, op twee teugels sterk zijn, “niet voor het been zijn”, vluchtgedrag, staakgedrag, etc. De oplossing wordt behandeld tijdens het rijden.
Voelen: palpatie en analyse
- Tijdens de tweede dag na de lunch staat het voelen op het programma: de deelnemers leert voelen hoe gezonde spieren aanvoelen en hoe spieren aanvoelen die te gespannen zijn of te weinig ontwikkeld zijn. Ook het voelen van de pezen komt hierbij aan bod: het herkennen van zwellingen, warmte en andere veranderingen. De deelnemer wordt zich bewust van de signalen van het paardenlichaam die aangeven of het paard voldoende trainbaar is en leert begrijpen waar eventuele problemen vandaan komen.
Ook leert de deelnemer naast en op het paard voelen hoe licht de gewenste dosering is om het paard te laten wijken voor druk en dat de reactie van het paard bij een sterkere inwerking vaak tegengesteld is aan wat men wil. Onvermijdelijk komt hierbij uitleg over de aard van het paard als prooidier aan bod.
Doen: rijden!
- In de middag staat het rijden onder het zadel centraal. Van de 10 deelnemers krijgen 4 deelnemers tijdens de cursus les. De overige deelnemers krijgen les op een terugkomdag. *)
Tijdens het rijden leert de deelnemer onder begeleiding van Astrid te voelen of het paard voldoende verticaal in balans is, losgelaten in nek en kaak en voldoende impuls heeft. Men leert ook signalen waar te nemen die aangeven wanneer dit niet aan de orde is. Tijdens het rijden leert de deelnemer de hulpen effectief toe te passen om balans te bereiken en eventuele problemen op te lossen aan de hand van specifieke oefeningen. Tijdens de nabesprekingen worden de ervaringen tijdens het rijden teruggekoppeld aan de theorie, inspectie en palpatie: welke verbanden en verklaringen zijn er? De deelnemer verwerft op deze manier inzicht in het functioneren van het paard.
*) er is bewust gekozen voor terugkomdagen om deelnemers die niet graag voor een publiek rijden, de mogelijkheid te bieden om tijdens een privéles te oefenen met de materie. Voor deelnemende instructeurs is er een facultatief programma voor de terugkomdagen: zij worden gekoppeld aan één combinatie en voeren onder begeleiding van Astrid een beoordeling uit ten aanzien van de fysieke gesteldheid, de balans en de beweging van het paard en worden in de gelegenheid gesteld een lesplan op te stellen om de balans van het paard te verbeteren aan de hand van technische oefeningen. Astrid voert de instructie uit terwijl de deelnemers toekijken en de gelegenheid krijgen om vragen te stellen en te overleggen. Iedere combinatie heeft op deze manier privéles en iedere instructeur wordt individueel begeleidt.